Programlama dilleri tarihi

Programlama dillerinin tarihi 1940 lara kadar dayanmaktadır. Delikli kartlar ilk programlar olarak kabul edilirler. Bu kartlar üzerine açılan delikler sayesinde, programı işleyecek makinanın, bir sonraki adıma karar vermesi sağlanmıştır. Bilgisayar 1 ve 0 lardan oluştuğu için bilgisayara verilen komutların da yine 1 ve sıfırlardan oluşması gerekmektedir.

Makine dili

Makine dili tamamen 1 ve 0 lardan oluşan komutlar içeren bir dildir. Bilgisayarın temel dilidir, bütün bilgisayarlar sadece makine dilinden anlarlar. Ancak yazması ve okuması, insanlar için çok karmaşık ve zordur. Örneğin iki sayının toplanması için aşağıdaki gibi bir komut kullanılması gerekmektedir:

1101101010011010

2.5.3. Assembly programlama dili

Assembly programlama dili, makine dilinin karmaşıklığını azaltmak amacıyla 1949 da geliştirilen basit bir dildir. 1 ve 0 lardan oluşan komutlar yerine insanların daha rahat ı-okuyup yazabilecekleri İngilizce komutlar kullanılmaya başlanmıştır. Örneğin iki sayının toplanması için aşağıdaki gibi bir komut kullanılması gerekmektedir:

add 2, 3, result

sub 6, 2, result

Assembly program yazmayı kolaylaştırmıştır ancak bilgisayar Assembly programlama diliyle yazılan programları anlamaz. Assembly programlama dilinde yazılan programlar, bilgisayarın anlayabilmesi amacıyla makine diline çevirilmek zorundadır. Bu işlemi yapan programın adı assembler dır.

add 2, 3, result Aseembler 1101101010011010

Bir programlama dilinde yazılmış olan programı makine diline çeviren programlara derleyici (complier) denir. Assembler tarihteki ilk derleyicidir.

Assembly programlama dilinde program yazmak makine dilinde program yazmaktan çok daha kolay olsa da, Assembly dilinde büyük uygulama geliştirmek zordur. Ve Assembly dili makine diline ve bilgisayar parçalarının üreticilerine bağımlıdır. Komutlar bunlara göre değişiklik gösterebilmektedir. Bunun için düşük seviyeli (low-level) programlama dili olarak kabul edilmektedir.

Yüksek seviyeli diller

1950lerle birlikte bilgisayar donanımından bağımsız ve daha kolay kullanılabilen diller geliştirme ihtiyacı doğmuştur. Bu diller sayesinde hem daha büyük uygulama yazma fırsatımız oldu hem de yazdığımız kodu birçok farklı makinada çalıştırabilir olduk. Bu programlama dillerine yüksek seviyeli (High level) programlama dili denildi. Yüksek seviyeli dillerde her komut bir satırda (statement) ifade edilmeye başlandı. Örneğin iki sayının toplanması için aşağıdaki gibi bir komut kullanılması gerekmektedir:

toplam = 5 + 2;

FORTRAN (1957) FORmula TRANslation. Bilimsel ve matematiksel uygulamalarda popüleri

COBOL (1959) COmmon Business Oriented Language. İş hayatında yaygın olarak kullanılan bir dil olmuştu. Hala türkiyede birkaç firma tarafından kullanılmaktadır.

BASIC (1964) Beginner’s All-purpose Symbolic Instruction Code.Kolay öğrenilmesi ve kullanılması amacıyla geliştirilmiş bir dil.

Ada (1980) İsmi Ada Lovelac’dan gelir. Amerika savunma bakanlığı tarafından geliştirilmiş bir dildir ve çoğunlukla onların projelerinde kullanılmıştır.

Pascal (1970) Adı Blaise Pascal’dan gelir. Programlama dili öğretmek için kademi tarafından tasarlanan bir dildir. Yapısal ve prosedürel programlama paradigmalarını destekler.

C (1972) Dennis Ritchie tarafından Bell Labaratuvarlarında Unix işletim sistemini yazmak amacıyla geliştirildi. Assembly dilinin gücüyle yüksek seviyeli programların kolay kullanılırlık özelliğini birleştirmiştir. Hala dünyanın en yaygın kullanılan programlama dilleriden biridir.

C++ (C with classes) (1980) C’yi temel alan bir nesne yönelimli programlama dilidir. Javadan önce çok yaygın kullanılan bir dil olmuştur. C ile yazılan bütün kodları ve kütüphaneleri desteklemesi yaygınlaşmasında büyük ölçüde faydalı olmuştur. Java sonrası popülerliği azalmıştır.

Objective-C (1986) Apple tarafından OS X ve IOS (iphone) ortamlarında uygulama geliştirmek için kullanılan nesne yönelimli bir dildir.

Visual Basic (1991) Microsoft tarafından geliştirilen, kolay ve hızı masa üstü uygulamaları geliştirilebilen bir programlama dilidir.

Python (1991) Kod okunmasını kolaylaştırmak temelinde tasarlanmış genel amaçlı bir programlama dilidir. Google da yaygın olarak kullanılmaktadır.

Delphi (Object Pascal)(1995) Borland tarafından gelişirilen, pascal’ı temel alan nesne yönelimli bir dildir.

Java (1995) Sun micro system tarafından geliştirilen açık kaynak kodlu nesne yönlimli bir programlama dilidir. Şu anda dünyada kullanılan en yaygın dile olma özelliğini taşımaktadır. Oldukça geniş standart bir kütüphaneye sahiptir.

PHP (1995) Web sayfaları geliştirmek için tasarlanan C sentaksı bir betik (script) dildir.

C# (2001) Microsoft tarafından java temel alınarak geliştirilen, javaya çok benzeyen bir dildir.

Swift (2014) Apple tarafından bütün apple platformlarında (OS X, IOS, watchOS, tvOS) uygulama geliştirmek için tasarlanan yeni programlama dilidir.